De commissie die minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem adviseert over speculatieve renteproducten die door banken aan MKB-ondernemers zijn verkocht, heeft vier banken mee.

Dinsdag presenteerde de derivatencommissie een voorstel voor uniforme afhandeling van het heikele dossier van de zogenoemde renteswaps die op grote schaal aan ondernemers in het Midden- en Kleinbedrijf zijn verkocht. De commissie bestaat uit deskundigen Ben Knüppe, Theo Kocken en Rutger Schimmelpenninck.

De renteproducten waren vaak bedoeld om ondernemers te beschermen tegen een stijging van de rente, maar kenden ook risico’s. Omdat marktrentes op de afgelopen jaren juist flink zijn gedaald, zijn veel renteswaps verliesgevend geworden voor de ondernemers. De vraag is of banken hierbij wel hebben voldaan aan hun zorgplicht.

Uniforme regeling renteswaps

De derivatencommissie stelt nu een uniforme afhandelingsregeling voor met betrekking tot de ruim 17 duizend renteswaps die zes banken aan het MKB hebben verkocht. Vier banken – ABN Amro, ING, SNS Bank en Van Lanschot – zijn akkoord. Rabobank en Deutsche Bank beraden zich daarentegen nog.

Banken moeten stevig in de buidel tasten. Als alle banken meedoen met de dinsdag aangekondigde collectieve compensatieregeling, kost hen dat gezamenlijk “zeker meer dan 1 miljard euro”, aldus de derivatencommissie.

"Dit biedt een oplossing voor een groot gedeelte van de mkb’ers’’, benadrukt commissielid Ben Knüppe. "Het is praktisch opgeschreven, waardoor vrij eenvoudig toepasbaar.''

Strop voor banken

ABN Amro gaf dinsdag aan dat er een extra voorziening wordt genomen van 360 miljoen euro, als gevolg van het accepteren van een 'coulanceregeling', die onderdeel uitmaakt van het afhandelingstraject. De bank denkt hiermee een oplossing te hebben voor 6.800 klanten met in totaal 9.000 rentederivaten. ABN Amro had al 121 miljoen euro gereserveerd voor de compensatie van de renteswaps.

ING verwacht een tegenvaller van 150 miljoen euro, die eveneens verwerkt wordt in de cijfers over het tweede kwartaal. Het totale bedrag bij ING komt daarmee op zo'n 250 miljoen euro.

Van Lanschot verwacht tussen de 7 en 9 miljoen euro extra opzij te zetten, waarmee de totale voorziening op kan lopen tot 11 miljoen euro.

SNS Bank kondigde ook een voorziening aan, maar vermeldde niet hoe hoog die precies wordt. Wel liet de staatsbank weten dat de extra last geen wezenlijke invloed zal hebben op de kapitaalpositie.

Rabobank ligt dwars

Rabobank, dat goed is voor het grootste deel van de aan ondernemers verkochte rentederivaten, beraadt zich nog op de voorgestelde regeling. Een woordvoerder van de bank benadrukte dat ondernemers die schade hebben geleden door een rentederivaat worden gecompenseerd. Bij het huidige voorstel krijgen echter ook ondernemers voor wie de derivaten wel hebben gewerkt recht op een vergoeding en dat gaat Rabobank te ver.

Daarnaast is de bank het niet eens met de manier waarop eventuele schade wordt berekend. Rabobank verwacht ,,binnenkort'' een besluit te nemen over de vergoedingen. De woordvoerder wilde niet vooruitlopen op de financiële gevolgen.

Stappenplan

Het stappenplan van de derivatencommissie voor de afhandeling van de renteswaps ziet er als volgt uit.

1) Voor zover zeer complexe ('exotische') derivaten niet geschikt zijn voor de MKB'er worden deze gecompenseerd.

2)Deelnemende banken compenseren MKB'ers voor zover rentederivaten niet aansluiten bij de onderliggende leningen.

3) De deelnemende banken bieden klanten een coulancevergoeding aan. Deze vergoeding bedraagt ongeveer 20 procent van de rente die de klant per saldo onder een renteswap aan de bank heeft betaald, en naar verwachting nog zal betalen, met een maximum van 100 duizend euro.

De coulancevergoeding is aangewezen omdat het moeilijk is om na te gaan of in individuele gevallen een MKB'er ontoereikend is voorgelicht en zo ja of en hoeveel schade dan is ontstaan, mede gezien het aantal rentederivatendossiers en het belang van tijdige afwikkeling.

Bij grotere bedrijven, die leningen en rentederivaten van meerdere miljoenen euro hebben, mag eerder verwacht worden dat zij zich adequaat laten voorlichten; dit rechtvaardigt een maximering van de coulancevergoeding.

4) Onverwachte verhogingen van renteopslagen aan klanten met een financiering in combinatie met een renteswap worden volledig vergoed.

Uiteenlopende reacties claimclubs

De Stichting Renteswapschadeclaim reageerde dinsdag verheugd op het oordeel van de commissie. Volgens de belangenbehartiger worden bijna alle bij de stichting aangesloten ondernemers nu ,,zeer ruim'' gecompenseerd.

De belangenorganisatie van MKB-ondernemers Claim Participants is daarentegen ,,zwaar teleurgesteld''. Die organisatie vindt dat ondernemers slechts een klein deel van de werkelijke schade vergoed krijgen.

Bron: Z24/ANP

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl